Wanneer is een manuscript echt klaar?

OSMC-gastblog door Jacqueline Reit

Je hebt een boek geschreven!

Althans, dat gaat het straks worden … Het manuscript is af, de laatste punt gezet. Je bent er maanden, zo niet jaren druk mee geweest. Je hebt je goed voorbereid, de personages beschreven, verhaallijnen uitgewerkt en achtergronden bedacht. Je omgeving heeft je soms gemist als je in een ‘schrijfflow’ zat, of wanneer je juist helemaal blokkeerde.

Mogelijk heb je gefrustreerd gereageerd op mensen die vroegen hoe het met het schrijven ging. Je hebt hoofdstukken herlezen en herschreven. Maar eindelijk ligt ‘ie daar dan: je manuscript! Je bent trots, moe en misschien ook wel een beetje bang, want nu ga je het aan anderen laten zien. Daar is wel wat lef voor nodig: zij gaan het lezen en er hoogstwaarschijnlijk iets van vinden. Die feedback kan positief zijn en hopelijk eerlijk, maar ook confronterend en onverwacht anders dan je zag aankomen.

Wat doe je met feedback?

Het is heel verstandig om één, of liever een aantal mensen jouw eerste versie van het manuscript te laten lezen. Geef niet op als je pittige feedback hebt gekregen. Wat jij geschreven hebt, voelt als eigen, maar wat vindt een ander ervan? Dat is best lastig.

Probeer dit op een positieve manier te gebruiken. Je kunt je manuscript ermee verbeteren, aanpassen en laten groeien. Nog steeds ligt het niet in de boekwinkel, dus je schrijfproces is nog aan de gang! Jouw manuscript komt nu in de tweede fase: weer bijschaven, herlezen en sommige stukken wellicht opnieuw schrijven.

Klaar!?

Misschien is dit je eerste boek, of heb je al eerder manuscripten ingeleverd, zijn er versies afgekeurd of heb je een nieuwe poging gewaagd. Het moment is aangebroken dat je jouw manuscript gaat aanbieden bij een uitgeverij. Weer een spannend moment!

Waarschijnlijk heb je al nagedacht over flaptekst, bladspiegel, lettertype, corps en regelafstand en ziet je manuscript er verzorgd uit. Maar is je manuscript nu echt klaar? Nee. Voordat jouw boek in de boekwinkel ligt, is er nog een heel traject te gaan.

Redactie

Een belangrijk onderdeel in het proces van schrijven tot publiceren is de redactie. Voordat het boek persklaar is, is het naar mijn idee – als boeken-/manuscriptenredacteur – heel zinvol om met een objectieve en professionele blik naar jouw manuscript te laten kijken.

De meerwaarde hiervan wordt helaas maar al te vaak onderschat. Het gaat dan niet alleen om schrijffoutjes, zinsconstructies en leestekencontrole. Er wordt ook gelet ook op leesbaarheid, consistentie, de verhaallijn, (overbodige) herhalingen en het totaalbeeld. De redacteur zal daarbij jouw stijl respecteren en de sfeer behouden zoals jij die had bedoeld.

De puntjes op de i

Een redacteur kan je vanuit ervaring helpen om het verhaal mooier, beter en écht af te maken. Het is een investering, net zoals de omslag, de illustraties, de opmaak en het laten drukken, maar daardoor wel allemaal een slag professioneler. Het is zo jammer als een boek nét die finesses mist.

Naast de verbetering van de content, is het voor de opmaker ook belangrijk dat een manuscript (meestal aangeleverd in Word) vrij is van onnodige spaties, inspring-, tab-, en witregeltoevoegingen. Illustraties worden bij voorkeur in een apart bestand geleverd. Geef in de tekst aan waar ze moeten komen te staan. Natuurlijk worden namen van plaatsen, personen en begrippen of samenstellingen door de redacteur grondig gecheckt. Redactie is – of zou dat eigenlijk moeten zijn – een vast onderdeel van het hele proces.

Coaching/manuscriptbeoordeling

Soms is voor een (beginnend) auteur iets meer begeleiding nodig. Dat kan al tijdens het schrijven zijn, bij het bepalen van de juiste structuur, bijvoorbeeld per hoofdstuk, of aan het eind. Laat je manuscript of een deel ervan proeflezen en ontvang een uitgebreid leesrapport, waarin de opening van een verhaal, de structuur, spanningsboog, continuïteit, personages, dialogen en afronding worden beoordeeld en voorzien van tips. Allemaal om jouw boek tot een succes te maken.

Enkele tips:

• probeer op vaste momenten te schrijven, plan het in je agenda;
• wissel gesproken tekst af met (sfeer-/situatie)beschrijvingen;
• lees je eigen tekst eens hardop, dan hoor je of de zin goed loopt;
• let op dat je bijvoeglijke naamwoorden op de juiste manier gebruikt en niet te vaak dezelfde;
• maak geen ingewikkelde lange zinnen met veel bijzinnen erin.

Jacqueline Reit is redacteur / contentontwikkelaar en eigenaar van Stoer-tekst&creatie. Met een ruime ervaring op het gebied van juridische, educatieve en commerciële content, auteursmanagement en manuscriptredactie wil zij graag jouw boek, website, brochure, blog, interview of andere tekst de juiste vorm geven. Je kunt Jacqueline volgen op Facebook of haar uitnodigen op LinkedIn.